Regelmatig hebben we een dag volgepland met operaties. Specialist orthopedie en chirurgie Carmen Scheffer voert deze bij ons op de praktijk uit. Meestal gaat het om OCD-operaties, maar verschillende soorten operaties zijn mogelijk. In deze blog leggen we uit hoe zo’n OCD-operatie in zijn werk gaat.
OCD staat voor osteochondrosis dissecans. Dit wel zeggen dat er een los botfragmentje in het gewricht zit. Zo’n fragmentje ontstaat ten gevolge van een ontwikkelingsstoornis van het kraakbeen in het gewricht. Vanaf 18 maanden leeftijd kun je zulke fragmentjes vaststellen door middel van röntgenfoto’s. Ze komen meestal voor in het kogel-, sprong-, of kniegewricht. In de meeste gevallen is het noodzakelijk om de fragmentjes te verwijderen, omdat er anders schade aan het gewricht kan ontstaan met uiteindelijk kreupelheid als gevolg. Zo’n fragment kan het gewricht irriteren, waardoor het gewricht soms ook duidelijk opgezet is. We opereren daarom vaak op jonge leeftijd (1.5-3 jaar), zodat de kans op gewrichtsschade heel beperkt is en deze paarden nog ruim de tijd hebben om te herstellen voor ze aan het werk gaan.
Bij een OCD-operatie wordt een botfragmentje wat in een gewricht zit verwijderd via een kijkoperatie.
OCD fragment zichtbaar in het spronggewricht
De dag voor de operatie of op de ochtend zelf worden de paarden op de praktijk verwacht. Voor ze onder narcose gaan worden ze algemeen onderzocht: een pre-anesthetisch onderzoek. Hierna sederen we de paarden en worden eventueel aanvullende röntgenfoto’s of een echo gemaakt om de exacte plaats van het fragment te bepalen.
Na sedatie plaatsen we een katheter in het bloedvat in de hals om zo medicatie en infuus te kunnen toedienen:
Foto: De katheter is geplaatst en wordt vastgehecht
Via deze katheter krijgen ze alvast pijnstilling en daarna hun narcosemiddel toegediend. Dit gebeurt in de recoverybox begeleid, zodat ze rustig onder narcose gaan. Hierna worden ze op de operatietafel getakeld en geïntubeerd (beademingsbuis in de luchtpijp gebracht).
Foto: Via de mond wordt een tracheotube in de luchtpijp gebracht
Zo kunnen we zuurstof en anesthesiegas toedienen en indien nodig het paard beademen. Een van de dierenartsen houdt de anesthesie in de gaten op basis van reflexen en monitoring.
Foto links: Plaatsing van de elektrodes van het ECG om de hartslag te monitoren
Foto rechts: Zuurstof en isofluraan (anesthesiegas) worden toegediend om het paard onder narcose te houden. Op het beeldscherm worden o.a. hartslag en ademhaling gemonitord.
Ondertussen wordt het operatiegebied geschoren, grondig gewassen en ontsmet. Zeker bij operaties aan gewrichten is steriel werken extra belangrijk!
De chirurg kan daarna het operatiegebied met steriele doeken afdekken. Het gewricht wordt vervolgens aangeprikt en met steriele vloeistof opgezet. Zo kan de chirurg makkelijker in het gewricht kijken, omdat er meer ruimte ontstaat. Hierna worden 2 kleine steekincisies gemaakt, één om de camera in het gewricht te brengen en één om instrumenten zoals een tangetje in te kunnen brengen.
Foto links: Hier wordt het gewricht gevuld met steriele vloeistof.
Foto rechts: Hier is te zien hoe het fragment vastgepakt wordt met een tangetje
Na het inbrengen van de camera kan in het gewricht gekeken worden. Zo kan ook meteen eventuele schade aan het kraakbeen worden vastgesteld. Na verwijderen van het fragment met een tangetje wordt het gewricht nog uitgebreid gespoeld met steriele vloeistof. Hierna worden de 2 steekwondjes gehecht en wordt verband geplaatst. Na de operatie wordt het paard in de recoverybox gelegd om wakker te worden.
Foto rechts: De 2 gehechte steekwondjes
De volgende dag krijgen de paarden een algemene controle en krijgen ze nog een keer pijnstilling toegediend. De verbanden worden gewisseld en er worden controle röntgenfoto’s gemaakt. Op de rechterfoto is de plaats zichtbaar waar het fragment gezeten heeft.
Na deze controles mogen ze weer naar huis, waar ze minimaal 2 weken boxrust krijgen. Na 2 weken zijn de wondjes genezen en mogen de hechtingen verwijderd worden. Hierna volgt nog een periode van revalideren in combinatie met box- of paddockrust.
